Klik hieronder voor informatie over de volgende MX onderdelen
De vragen die jij je
als aankomend motocrosser moet stellen zijn: Kopen kun jij je motor bij een erkende dealer of van een collega rijder, je hebt dan de keuze uit een nieuwe of een gebruikte machine. Hierbij moet je zelf denken aan: Je eigen financiλle situatie, de toestand waarin het te kopen materiaal zich bevind, denk hierbij ook aan garantie afspraken en aankoop kortingen.
Kleur
type en model zijn vaak ook belangrijke punten om op te letten.
Als je al deze zaken eens rustig bekeken hebt dan kun je besluiten tot aankoop van een gebruikte MX motor, zijn te veel zaken niet in orde besluit dan even te wachten en kijk voor een andere aankoop, omdat een machine met te veel gebreken te veel geld gaat kosten.
Welke klasse is
voor mij geschikt? Om te bepalen in welke klasse je zou willen rijden zijn er een aantal punten belangrijk, zoals:
Als je eenmaal de gelukkige bezitter bent geworden van een heuse motocross machine zal ik je nu wat punten aanreiken om je motor aan te passen aan je persoonlijke wensen. Je MX motor moet per circuit worden afgesteld. Dit moet je zelf uit ervaring gaan leren. Bij de eerste meters op het circuit met een standaard motor zul je meteen merken dat er verschillende zaken niet functioneren zoals je wel zou willen, en dus anders zijn dan dat jij je hebt voorgesteld. Je zult daarom na dit eerste trainingsrondje beginnen met sleutelen aan je motor.
Vanaf dit moment
begint het opdoen van ervaring in de
motocross.
Op den duur verzamel je op deze wijze een onbetaalbare schat aan ervaring op zowel technisch als ook afstel gebied waarvan je in je verdere wedstrijd carriθre steeds weer gebruik kan maken. Vanzelf kom je tot inzicht dat door het bijhouden van je logboek en het zelf sleutelen je kan komen tot de maximale afstel gegevens van je motor waardoor rijden een plezier
wordt en de resultaten
niet achterwegen zullen blijven. De afstelling van het stuur vergt enige uitleg, zorg er altijd voor dat al je bedieningshandels zoals koppeling, rem en gas goed en soepel te
bedienen zijn van uit zit als ook
vanuit staande positie. De stand van je stuur altijd zo zetten dat je handen er als je ontspannen op de budysit zit makkelijk omheen vallen vanuit een positie met gestrekte armen
Ook het gebruik van een beschermhoes over de middenbuis van je stuur is uit veiligheidsoverweging aan te raden, bedenk maar eens dat je er met je kin of onderbuik mee in aanraking zou komen. Een samenspel tussen de afstand van het stuur, voetsteunen en je budysit geven mede de mate van handelbaarheid aan van je MX motor.
Zorg er voor dat je voetsteunen recht staan zodat je zowel zittend als staand op de steunen, je alle bedienings organen makkelijk en soepel kunt bereiken en deze soepel te bedienen zijn. Let er op dat je voetsteunen recht staan en niet afhangen, hierbij is het gevaar aanwezig dat je van je steunen kan schuiven met alle gevolgen van dien.
Een prettig zittende budysit is belangrijk. je moet er goed op zitten en makkelijk van voor naar achter er over kunnen schuiven.
Carburatie
Zorg altijd voor de juiste brandstof samenstelling, kijk voor de juiste gegevens in het met je motor geleverde instructieboek. Later zul je uit ervaring de samenstelling aanpassen aan je
persoonlijke wensen. Is de samenstelling goed dan zul je zien dat de bougie bij de juiste verbranding koffie bruin is. Om dit te controleren moet je de motor op volle snelheid via de noodknop afzetten en na afkoeling de bougie voor controle er uitdraaien. Dus nooit bougie controle na het stationair draaien van de motor, dit omdat er dan geen volledige verbranding heeft plaatsgevonden in
de
cilinder.
Voor het juiste bougie type, raadpleeg wederom je instructieboek. Bougie en carburator moeten zo op elkaar zijn afgesteld dat er altijd de maximale prestatie mee gehaald wordt. Een bougie moet altijd goed schoon en droog zijn, oudere en versleten bougies zijn altijd aan vervanging toe. De carburateur afstellingEen carburateur is het brandstof-meng-systeem voor de verbrandingsmotor die gebruik maakt van benzine of een ander vluchtige brandstof. Het is een van de belangrijkste onderdelen die de prestatie sterk beοnvloed. Een carburateur heeft als hoofdfunctie het mengen van de brandstof met lucht. Hij bestaat voornamelijk uit een vernauwing in het inlaatkanaal en een dun buisje dat aansluit op de plaats waar de vernauwing het grootst is. Als de lucht naar en door de vernauwing stroomt, dan gaat deze sneller stromen. De nauwste plek van de vernauwing heet de venturi (ook wel keel). Op deze plek zit een gaatje, waarop door de snelstromende lucht onderdruk ontstaat, en uiteindelijk benzine wordt aangezogen en vermengd wordt met de lucht.
Manieren van afstellenHet is belangrijk dat de carburateur zo is afgesteld dat er de juiste hoeveelheid benzine en lucht wordt vermengd. Dat afstellen doe je met behulp van een sproeier (schroefje met een gaatje erin). Rijke afstellingOm bij volgas de zuiger te koelen, geven we de motor iets meer brandstof dan strikt nodig is, dit noemen ze 'rijk' afstellen. Rijk wil dus zeggen dat de motor meer brandstof krijgt dan door de zuurstof uit de aangezogen lucht kan worden verbrand. Daardoor stijgt het brandstofverbruik iets maar de motor levert ook iets meer vermogen. Arme afstellingAls we niet volgas rijden, willen we brandstof besparen dus geven we de motor iets minder benzine dan strikt nodig. Dan staat hij 'arm', hij levert dan wat minder vermogen, maar is iets zuiniger. Bij overbelasting met een arme afstelling kan de cilinder zover uitzetten dat hij vastloopt in de cilinder. Het kan ook zijn dat de bougie te heet wordt, die zorgt dan voor een te vroege ontsteking. Er kan dan zelfs een gat in de zuiger branden. Stationair sproeierOp iedere carburateur zit ook een stationair sproeier. Deze regelt de continue afgifte van brandstof als de motor stationair loopt. Deze sproeier wordt afgesloten zodra er iets gas gegeven wordt en wordt overgenomen door de hoofdsproeier. De lucht/brandstof-verhoudingEen carburateur zit vaak iets ingewikkelder in elkaar en er zijn verschillende typen op de markt die allemaal net iets anders zijn, maar het principe komt redelijk neer op het bovenstaande en uiteindelijk regelt de carburateur de verhouding tussen meer lucht en meer brandstof als je accelereert en minder lucht-minder brandstof door de venturi als je gas terug neemt. Vlotter en reservoirOm een regelmatige loop van de motor te garanderen heeft een carburateur een reservoir voor benzine. Deze wordt op niveau gehouden door een vlotter die in het brandstofreservoir ligt. Dit is tevens vaak een hekel punt, de vlotters lopen vast door lang stilstaan of raken soms lek door de grote temperatuursverschillen. Problemen met je carburateurJe kan verschillende motor problemen krijgen die aan je carburateur zouden kunnen liggen. De meeste hebben te maken met valse lucht en met verstoppingen in het sproeier systeem. Valse luchtAls er lucht in de inlaat kan komen na de carburateur wordt het mengsel te arm, dit heet valse lucht. De motor kan hierdoor te heet worden en vastlopen of er brandt een gat in de zuiger. Tevens kan de motor hierdoor soms zeer slecht gaan lopen of erg veel benzine nodig hebben om op toeren te komen. Let er dus op dat er geen kapotte of lekke pakking tussen de carburateur en de motor zit en de aansluiting vlak en luchtdicht is. Ander oorzaken die valse lucht kunnen veroorzaken zijn de rubber afsluitringen die de sproeiers afsluiten. Sproeiers zijn regelbaar en worden vaak afgesloten met kleine rubberen ringen. Deze drogen uit onder invloed van lucht en brandstof. VerstoppingenVerstoppingen in de carburateur kunnen veelvuldig voorkomen als je motor lange tijd niet gebruikt en/of dat de brandstoffilters niet meer goed zijn. Je krijgt dan zogeheten plaque in de carburateur die de nauw afstelling teniet doet of sproeiers doen verstoppen. Dit kan je gedeeltelijk voorkomen door gebruik te maken van speciale reinigers die je door de brandstof kan doen. Ook zand en stof via het vullen van je brandstoftank kan vervuiling opleveren. Vlotter lekVaak kan het ook zijn dat een vlotter lek is en de motor onregelmatig loopt. Het beste kan je dit testen door de vlotter uit de carburateur te halen deze in een kokend pannetje water te stoppen, aangezien dit de bedrijfstemperatuur van een motor is. Moderne motorenDe nieuwste crossmotoren zijn nu al vaak voorzien van directe injectie en hebben dus geen conventionele carburateur meer. Ze maken gebruik van sproeiers die direct zijn aangesloten op een doseer systeem en injectiepomp. Handleiding over hoe je carburateur is af te stellen. O p je carburateur zitten twee stelschroeven die van belang zijnom je carburateur goed af te stellen. Dit is als eerste de luchtstel schroef en de stationair stel schroef. Per carburateur zitten ze op verschillende plekken, meestal vindt je de luchtschroef onderaan bij de inlaat, het is een klein schroefje. De stationair stel schroef zit altijd in het midden en is de grootste schroef op de carburateur. Voor de rest moet je de sproeier weten te vinden. Deze zit meestal in de vlotterbak, of als je geluk hebt, in een externe sproeier houder gemonteerd (bv. mikunie 20mm 2-bout). Al vorens te beginnen met het afstellen van de carburateur is het van belang dat motor heeft gelopen en op temperatuur is. Hier voor heb je een basis afstelling nodig. Draai als eerste de luchtschroef helemaal in en vervolgens twee slagen uit, hier door kan hij gemakkelijker starten. Vervolgens draai je de stationair stelschroef zover in dat de motor rustig loopt. Vanuit deze situatie kunnen we vervolgens beginnen met het afstellen van de carburateur. Wil de motor nog niet starten met deze afstelling, dan moet je de hoofd sproeier wisselen voor een (veel) grotere. Het afstellen van de carburateur bestaat uit drie delen, de hoofd afstelling, de fijn afstelling en de stationair afstelling. Met de hoof afstelling wordt de maat van de hoofd sproeier bedoeld. Met de fijn afstelling de stand van de gasnaald en lucht schroef. Als laatste stel je de motor stationair af. De hoofd afstelling gebeurt door het verwisselen van de hoofd sproeier. Een grotere maat hoofd sproeier betekend een sproeier met een groter gat, hierdoor kan er meer benzine door stromen. Je hebt twee verschillende maten sproeiers, namelijk in mm of in de Engelse SI maat. Let daar goed op bij het kopen van een sproeier! We beginnen met de hoofd afstelling, dit omdat het veranderen van de hoofd sproeier invloed op alle ander afstellingen heeft. Deze moet dus als eerste worden gekozen. De hoofd sproeier regelt voornamelijk het mengsel bij volgas. Bij kwart- en half gas zijn de luchtschroef en de gasnaald belangrijker. Het afstellen van de hoofd sproeier is een simpel maar toch tijdrovend karwijtje. Als eerste moet je er voor zorgen dat je motor al goed loopt. Als de motor warm is ga je een paar ronden rijden en terwijl je volgas in de hoogste versnelling rijdt knijp je de koppeling in stop je de motor. Doe dit b.v. op het startterrein. Het is van het grootste belang dat je de koppeling niet meer los laat tot dat je stil staat. Het zal je als snel opvallen dat het tegenvalt om tegelijkertijd de koppeling in te knijpen en te stoppen. Een maal tot stilstand kun je ter plekke de bougie uit de cilinderkop draaien (denk er aan, hij is warm) Nu we de bougie hebben verwijdert kunnen we het bougie beeld gaan bekijken. Aan het bougie beeld is te zien of je een grotere of kleinere sproeier maat moet nemen. Bij een vettige, beroete zwarte bougie heb je bijvoorbeeld een kleinere sproeier nodig. Een wittige elektrode betekend een te arm mengesel. Nadat je de hoofd sproeier hebt gewisseld moet je de motor weer starten en langzaam op temperatuur laten komen. Vervolgens ga je een aantal ronden eindje rijden en nu moet je goed opletten of hij anders is gaan rijden. Vaak is het verschil heel subtiel, vooral bij kleine sproeier wijzigingen. Vervolgens herhaal je de al eerder beschreven stappen totdat er een koffie bruin bougie beeld tot stand komt, zoals op foto. Let op, een te kleine sproeier is verantwoordelijk voor 99% alle vastlopers! Met een te arm mengsel wordt de motor heel snel heel heet!. Nu de hoofd afstelling klaar is kunnen we beginnen met het afstellen van de fijn afstelling. We zullen als eerste beginnen met de gas naald. Het afstellen van de gas naald is een beetje vogel werk maar zeker de moeite waard. Als je de gas schuif uit je carburateur. haalt zul je zien dat de gasnaald door een veerring en een borgclipje worden vast gehouden. Raak deze twee kleine onder delen niet kwijt! We gaan nu eerst de gasnaald in zijn standaard stand zetten. Als je de gas naald uit de gas schuif haalt zie je dat er een 5 tal groeven in zitten. Door het borg clipje een groef naar boven of beneden te zetten verstel je de gasnaald in hoogte. Door je gas naald hoger te zetten komen er meer venture gaatjes vrij in de venture buis. Hier door krijgt de motor standaard een vetter mengsel bij de zelfde stand van de gas handel. Je kunt dus met de gas naald beperkt de verhouding tussen de hoeveelheid lucht en benzine afstellen. Het stellen met de gas naald heeft nog een aantal trucjes. Op het bovenste stuk van de de venture buis zitten namelijk geen gaatjes meer. Dat houd in dat als je de gas handelmeer 75% opendraait de motor enkel extra lucht krijgt. Door de gas naald naar beneden te zetten kun je dit een beetje compenseren, je hebt dan wel een grotere sproeier nodig. Maar okι, als standaard afstelling zet je de gasnaald op twee groeven van onderen, dus net iets boven het midden. Stop nu de gas schuif weer in je carburateur en ga een stukje rijden. Let nu vooral op wat er gebeurt als je het gas in een keeropen doet, en wat er gebeurt als je het gas langzaam dicht draait. Probeer een beetje gevoel te krijgen van wat de motor doet al je met het gas speelt. Vervolgens zet je de gas naald in de aller onderste stand (clipje in de hoogste groef), ga weer rijden. Als het goed is kun je nu duidelijk verschil merken tijdens volgas, vooral als je veel toeren maakt in de lagere versnelling. Verstel nu de gas naald helemaal naar boven (clipje in de laagste stand). Ga weer een beetje rond rijden en spelen met het gas. Als het goed is voel je op je de boven de standaard afstelling moet hebben staan over onder de standaard afstelling. Probeer nog een keer met de gas naald op de positie die jij nu denkt die het beste zal zijn. Als het goed is moet de motor nu perfect lopen. Het moet in ieder geval niet zo zijn dat hij beter loopt als je van af vol gas het gas een stukje terug draait. Ook mag hij niet sputteren boven in. De gasnaald is regelt het mengsel van 25% tot 75% gas. Het is dus van belang dat hij op dat gebied een goede gas reactie vertoond. Blijft de gas reactie traag, of blijft hij sputteren in het midden gebied. Dan kan het zijn dat je een dunnere gasnaald nodig hebt. Als laatste gaan we de luchtstel schroef afstellen. Deze zorgt voor een goede gasreactie en dat de motor in een keer start. Voor de lucht stel schroef is ook een standaard afstelling, helmaal dicht en dan 2 slagen uit. Als het goed is start de motor nu perfect. Laat de motor nu weer even warm worden. Als de motor warm is kunnen we de gas reactie testen. Draai het gas ineen keer snel open ( in de vrij ) en let op het geluid van je motor. Als het goed is schiet het toerental direct omhoog als je de handel open draait. Vaak is dit niet het geval, en houd de motor eerst in en schiet dan pas omhoog. Draai het schroefje nu een kwart slag in en test de gas reactie. Is de gas reactie nog niet goed ga dan nog een halve slag verder en test weer de gasreactie. Als die nu nog niet beter is moet je gasnaald bij stellen. Zet de motor uit en laat hem even afkoelen ( +-10min), probeer nu de motor weer te starten. Het zal je nu op vallen dat hij moeilijk of niet start. Draai de stationair stel schroef een slag in. En probeer het weer. Is het probleem nog steeds niet verholpen draai dan voorzichtig de luchtstel schroef weer een beetje uit. Ga zo door tot hij weer in een keer start. Als de motor weer start kun je de stationair weer een beetje uit draaien en de luchtstel schroef een beetje in. Laat de motor nu even warm worden. Draai de stationair schroef weer uit tot dat de motor rustig, maar wel constant loopt. Stel hem niet te laag af, want danslaat ie af als hij echt warm word!. Zet de motor weer uit en laat hem weer afkoelen, als het goed is start hij nu in een keer. Zo niet, blijf dan een beetje vogelen met de twee schroefjes. Een klein tikje bij draaien kan vaak net genoeg zijn. Voor het afstellen van de carburateur moet je langzamerhand gewoon een beetje gevoel krijgen. Heb je een maal meerdere motoren afgesteld dan kun je door inde 'vrij' even met het gas te spelen al snel zeggen of de gasnaald en de luchtstel schroef goed staan. Door een stukje te rijden kan je voelen of er een grotere of kleinere sproeier in moet. Ook als is de bougie koffie bruin, dan kan het nog zijn dat er een iets kleinere of groter sproeier in moet. Dit is gewoon een kwestie van gevoel dat je krijgt tijdens het rijden. Hou er ook rekening mee dat je afstelling in de zomer en winter kan verschillen en dat naar mate er meer slijtage optreed er een groter sproeier nodig is.
Ook door een hele vette smering
gaat je motor armer lopen.
- Sproeier
kiezen naar aanleiding van de bougie (volgas).
- Gasnaald
afstellen voor half gas.
Kijk en noteer altijd de volgende gegevens: Maat van de hoofd en stationair sproeiers Vlotter stand/hoogte Hoogte van de naald Merk meng olie Meng verhouding Merk Brandstof Ontsteking afstelling Type en model Bougie Type en merk luchtfilter Luchtfilter olie Hoeveelheid versnellingsbak olie Merk versnellingsbak olie Voortandwiel Achtertandwiel Ketting maat en merk Merk en type uitlaat Type en maat demper Tip:
Let ook op als de motor niet schoon loopt of er geen beschadigde onderdelen in de carburateur zijn, en of alles goed vast zit let hierbij op uitgeslagen naaldgeleiders en naalden. Tip: Ook lekkende aansluitingen naar cilinder en of luchtfilter zorgen voor een slecht lopende motor. Noteer de datum van vervangen als ook de maten van naald en
sproeiers in je logboek,
later zul je er veel
voordeel van hebben.
De hedendaagse filter voor MX machines is gefabriceerd van een foam of te wel schuimplastic.
Let er wel bij het schoonmaken op dat je hier geen te agressief middel gebruikt om je filter te reinigen, in aanmerking komen warm water met b.v.Biotex of Dreft, benzine kan ook maar let er op dat dit de lijmen en de foam kan aantasten en er dan voor zorgt dat je filter gaat lekken en dus stof en zand gaat doorlaten, in plaats van de broodnodige gefilterde lucht. Het luchtfilter moet natuurlijk goed schoon zijn en daarnaast tijdens montage goed afdichten. Dit moet vooral goed geschieden bij de aansluiting van het filterhuis
met de carburator. Smeer een dun laagje vet op de randen van het uitgewassen filter, zodat eventueel ronddwarrelend zand en stof niet via deze randen in de carburateur kunnen komen en op deze wijze schade aanrichten aan de zuiger en cilinder.
Het reinigen van je filter kan het beste gebeuren volgens de handleiding die bij het filter geleverd wordt. Als je filter uitgewassen is in een speciale filter cleaner, deze is speciaal ontwikkeld voor onze filters. Nadat hij is uitgewassen in deze cleaner, dan moet je het filter goed droogknijpen en vervolgens onder de kraan verder uitspoelen. Vervolgens je filter laten drogen en hem dan nog eens met lucht schoonblazen en uitkloppen om er zeker van te zijn dat ook de laatste korrels zand er uit zijn. Vervolgens zul jij je filter moeten bewerken voor opnieuw gebruik. Hiervoor is speciale filter vloeistof verkrijgbaar waarin jij je filter ondergedompeld zodat het deze vloeistof opneemt. Vervolgens moet je nadat het filter is uitgelekt de vloeistof die nog aanwezig is rustig in masseren zodat je hele filter de zelfde kleur krijgt van deze vloeistof.
Zo nu is je filter wederom klaar voor hergebruik. Tip:
Tip: Laat je filter drogen buiten op een rustige plek en nooit in de volle zon omdat de deze invloed kan hebben op de lijmnaden. Je kan je filters ophangen aan een zelf gemaakte haak of een metalen kleerhanger welke je op maat maakt voor je filters. Op deze manier kun je een filter wel meerdere jaren gebruiken.
Een goede en juist gedempte uitlaat is belangrijk.
Zorg er voor dat er geen deuken in de uitlaatbocht zitten. Koeling op de moderne motoren wordt verzorgd door vloeisof, van belang is dat de juiste en voldoende hoeveelheid vloeistof in
de
radiator aanwezig moet zijn. Verder zorg er voor dat de radiator schoon is van modder en zand, voor de juiste koelende functie.
Controleer tevens de slangen en de radiator op lekkages, en of beschadigingen. Doe dit nooit direct na afloop van je training of wedstrijd dit i.v.m. de
warmte van de
koelvloeistof.
Nadat je motor is schoongemaakt, vaak gebeurt dit met koud water en een hogedrukreiniger, moet je eerst beginnen je motor droog te maken.
Let bij het afspuiten er ook op dat je het filter verwijderd en de opening meteen daarvoor bestemd deksel afsluit zodat er geen water in de carburateur kan komen. Ook de uitlaat afstoppen met een daarvoor bestemde plug of kurk. Vervolgend met een doek en dan met lucht het geheel droogmaken zodat er schoon aan je motor gewerkt kan worden. Tip: Onderhoud van je MX motor kun je aan de hand van onderstaand schema
bijhouden.
Vaak hoor je dat er collega rijders zijn die hun motor laten Tunen, dit wil zeggen dat er bepaalde onderdelen door een Tuner of te wel een
specialist verbeterd
en of sneller gemaakt worden. Er zijn in Nederland vele gespecialiseerde personen actief in de MX sport die jou kunnen helpen je motor sneller en of beter te maken.
Kijk
hiervoor op de MX Link pagina. Brandstoffen die in de MX sport nodig zijn kun je onderscheiden in
auto brandstof, MX brandstof,
smeermiddelen en
schoonmaakmiddelen. Zonder brandstof loopt er geen enkel voertuig, benzine, diesel of LPG
zijn de meest voorkomende
producten die we kennen. Voor je MX machine ligt dit anders, hier gebruik je veelal een in mengverhouding opgebouwd product wat bestaat uit benzine en olie. Hoe de mengverhouding hierin is zie je in je instructie boek of verteld je de dealer.
Zorg dat je motorbrandstof in een goede jerrycan zit, en meng de brandstof thuis al zodat je op het circuit deze handelingen niet meer behoefd te verrichten. Doe ook voordat je gaat tanken aan de pomp thuis reeds de benodigde mengolie in je jerrycan en plak er een label op waarop staat hoeveel benzine je moet bijtanken om de juiste mengverhouding te krijgen. Tip: Zorg voordat je het circuit op gaat dat er voldoende brandstof in je tank zit.
Smeer - en
schoonmaakmiddelen zijn nodig voor het onderhoud van je motor.
Zie hiervoor ook: MX reserve onderdelen Veiligheid rondom de werkplek van de motorsporter en het omgaan met brandbare stoffen moet ook de aandacht hebben van zowel de MX sporter als ook de monteur en de personen er omheen. Schenk ook eens wat aandacht aan ter plekke geldende brandweervoorschriften, zowel thuis in je schuur of garage (werkplaats) als ook op het circuit. Denk aan een brandblusser welke geschikt is om die materialen te blussen die er in brand kunnen geraken in jouw omgeving.
Zorg er voor dat alles opgeruimd en netjes verzorgt is en dat niets rondslingert waarover men kan struikelen en of vallen waardoor er situaties ontstaan die je zelf ook niet wilt.
E-mail: motocrossadvies@ziggo.nl # Copyright © 2000 MX Adviseur: Jan Mόller |